اتاق ایزوله بخش اعصاب و روان

 

اتاق ایزوله در بخش اعصاب و روان، فضایی کنترل‌شده و مخصوص در بیمارستان‌های روان‌پزشکی یا مراکز بهداشت روان است که برای بیماران دچار شرایط حاد روانی طراحی شده است. این اتاق معمولاً برای بیمارانی که ممکن است به خود یا دیگران آسیب برسانند یا در شرایط بحرانی قرار دارند، استفاده می‌شود. هدف اصلی این اتاق‌ها حفظ ایمنی بیمار و کاهش تحریکات محیطی است.

 

کاربردهای اتاق ایزوله:

 1. کنترل رفتارهای پرخطر: در مواردی که بیمار رفتارهای خشونت‌آمیز، خودزنی یا اقدام به خودکشی دارد و به مراقبت فوری و مداخله فیزیکی نیاز است.

 2. کاهش تحریکات محیطی: در این اتاق‌ها محرک‌های محیطی مانند صدا، نور، و تماس‌های بیرونی به حداقل می‌رسد تا بیمار در محیطی آرام قرار بگیرد و وضعیت روانی‌اش کنترل شود.

 3. حفاظت از بیمار و دیگران: زمانی که بیمار در شرایط بحران روانی است و نمی‌تواند کنترل خود را حفظ کند، این اتاق‌ها می‌توانند مانع از آسیب رساندن به خود یا دیگران شوند.

 

 ویژگی‌های اتاق ایزوله:

 • دیوارها و کف نرم: دیوارها و کف معمولاً با مواد نرم پوشیده شده‌اند تا از آسیب‌های فیزیکی جلوگیری شود.

 • عدم وجود اشیاء خطرناک: هیچ شیئی که ممکن است بیمار از آن برای آسیب زدن به خود استفاده کند، در این اتاق وجود ندارد.

 • کنترل نور و صدا: این اتاق‌ها معمولاً به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که نور و صدای محیط را کنترل کنند تا بیمار تحریک نشود.

 • نظارت مستمر: بیمار در اتاق ایزوله توسط تیم پزشکی و پرستاران به‌طور مداوم تحت نظارت قرار می‌گیرد.

 

 قوانین و ملاحظات اخلاقی:

 • استفاده محدود: استفاده از اتاق ایزوله باید محدود به مواقع ضروری باشد و تا جایی که ممکن است از روش‌های جایگزین مانند مشاوره، آرام‌سازی و دارو استفاده شود.

 • تأیید پزشک: قرار دادن بیمار در اتاق ایزوله باید با تأیید پزشک متخصص و بر اساس شرایط حاد روانی بیمار انجام شود.

 • حقوق بیمار: استفاده از اتاق ایزوله نباید به‌عنوان تنبیه بیمار انجام شود و باید بر اساس اصول اخلاقی و احترام به حقوق بیمار باشد.

اتاق ایزوله در بخش اعصاب و روان به‌عنوان ابزاری موقت برای حفظ امنیت بیمار و دیگران استفاده می‌شود و هدف اصلی آن کاهش خطر و کمک به بهبود وضعیت روانی بیمار است. استفاده از آن باید با احتیاط و بر اساس نیاز واقعی بیمار صورت گیرد.

 

وجود اتاق ایزوله در درمانگاه‌های اعصاب و روان به‌طور کلی وابسته به قوانین و استانداردهای بهداشتی و درمانی هر کشور یا سازمان بهداشتی است. در برخی موارد، وجود این اتاق‌ها در بیمارستان‌های روان‌پزشکی اجباری است، اما در درمانگاه‌های روان‌پزشکی که شرایط بیمار معمولاً بحرانی نیست، الزامی بودن آن ممکن است متفاوت باشد.

 

 وضعیت اجباری بودن اتاق ایزوله:

 

1. استانداردهای بین‌المللی:

 • در بسیاری از کشورها، بر اساس استانداردهای بین‌المللی مراقبت‌های روان‌پزشکی مانند موارد توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) یا انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA)، وجود اتاق ایزوله برای بیمارستان‌های روان‌پزشکی که بیماران حاد و خطرناک را پذیرش می‌کنند، الزامی است.

 • این استانداردها در درجه اول برای حفاظت از بیمار و دیگران در مواقع بحران روانی و در شرایطی که بیمار ممکن است به خود یا دیگران آسیب برساند، تأکید می‌کنند.

 

2. قوانین ملی کشورها:

 • در برخی کشورها، قوانین بهداشت روان تصریح می‌کنند که در بیمارستان‌های روان‌پزشکی وجود اتاق ایزوله ضروری است. برای مثال، در بسیاری از کشورهای اروپایی و ایالات متحده، بیمارستان‌هایی که به درمان بیماران روانی با شدت بحران بالا می‌پردازند، ملزم به داشتن اتاق‌های ایزوله هستند.

 • در برخی دیگر از کشورها، این الزامات ممکن است شامل درمانگاه‌های روان‌پزشکی نباشد، زیرا درمانگاه‌ها معمولاً برای بیمارانی طراحی می‌شوند که شرایط آن‌ها کنترل‌شده‌تر است و کمتر نیاز به ایزوله کردن دارند.

 

3. در ایران:

 • در ایران، طبق آیین‌نامه‌ها و استانداردهای وزارت بهداشت و درمان، وجود اتاق ایزوله در بیمارستان‌های روان‌پزشکی ضروری است. اما در خصوص درمانگاه‌های اعصاب و روان، معمولاً این الزام وجود ندارد مگر آنکه آن درمانگاه بیماران حاد را پذیرش کند و شرایط بحرانی ایجاد شود.

 • درمانگاه‌های اعصاب و روان بیشتر به مشاوره، روان‌درمانی و درمان دارویی می‌پردازند و کمتر با بیماران بحرانی و پرخطر مواجه می‌شوند، به همین دلیل داشتن اتاق ایزوله ممکن است در چنین مراکزی اجباری نباشد.

 

آیین‌نامه‌ها و استانداردهای ملی هر کشور، از جمله ایران، می‌تواند الزامات مربوط به وجود اتاق ایزوله را تعیین کند.

 

از چه زمانی اجباری شده است؟

 • استفاده از اتاق‌های ایزوله به عنوان یک روش برای مدیریت بیماران روانی حاد، از اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ رایج شد. با پیشرفت علم روان‌پزشکی و ایجاد چارچوب‌های قانونی و اخلاقی در دهه‌های بعد، استفاده از این اتاق‌ها با قوانین دقیق‌تر همراه شد. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، در بسیاری از کشورها، استانداردهای رسمی برای ایجاد این اتاق‌ها و استفاده از آن‌ها به‌طور گسترده تنظیم شدند.

 • در ایران، استفاده از اتاق ایزوله بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به بیمارستان‌های روان‌پزشکی تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین شده است. زمان دقیق الزامی شدن آن ممکن است با تصویب آیین‌نامه‌های مختلف در طول زمان به‌روز شده باشد. نتیجه‌گیری: وجود اتاق ایزوله در بیمارستان‌های روان‌پزشکی معمولاً اجباری است، اما در درمانگاه‌های اعصاب و روان، این الزام بستگی به سطح بحران و نوع بیماران پذیرش‌شده دارد. منابع موثق از جمله استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و قوانین ملی هر کشور، معیارهای لازم را برای این موضوع تعیین می‌کنند.

 

 

تعداد اتاق‌های ایزوله در بخش‌های اعصاب و روان بیمارستان‌ها به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله اندازه بخش، نوع بیمارستان، تعداد بیماران و شدت وضعیت روانی آن‌ها. در اینجا به برخی از معیارها و استانداردهای معمول برای تعیین تعداد اتاق‌های ایزوله اشاره می‌کنم:

 

1. اندازه بخش و تعداد بیماران:

 • در بخش‌های بزرگتر با تعداد بیماران بیشتر، نیاز به تعداد بیشتری اتاق ایزوله وجود دارد. معمولاً بخش‌هایی که ۳۰ تا ۴۰ بیمار را تحت مراقبت دارند، به ۲ تا ۳ اتاق ایزوله نیاز خواهند داشت.

 • در بخش‌های کوچک‌تر با تعداد بیمار کمتر (مثلاً زیر ۲۰ بیمار)، ۱ تا ۲ اتاق ایزوله ممکن است کافی باشد.

 

2. نوع بیمارستان و تخصص بخش:

 • بیمارستان‌های روان‌پزشکی تخصصی که معمولاً بیماران با مشکلات حادتر و شدیدتری را پذیرش می‌کنند، نیاز به اتاق‌های ایزوله بیشتری دارند.

 • در بیمارستان‌های عمومی که تنها یک بخش کوچک برای بیماران روانی دارند، معمولاً ۱ یا ۲ اتاق ایزوله کافی است.

 

3. نوع بیماری و شدت شرایط روانی:

 • اگر بخش بیمارانی با وضعیت روانی حادتر و خطرناکتر (مانند بیماران با خطر خودکشی یا خودزنی) را پذیرش کند، نیاز به تعداد بیشتری اتاق ایزوله برای کنترل بحران‌های احتمالی وجود خواهد داشت.

 • در بخش‌هایی که بیماران با شرایط مزمن و کنترل‌شده‌تری را نگهداری می‌کنند، ممکن است اتاق‌های ایزوله کمتری نیاز باشد. 4. قوانین و استانداردهای بهداشتی و درمانی:

 • برخی از کشورها و نهادهای بهداشت جهانی، استانداردهایی را برای نسبت تعداد بیماران به اتاق‌های ایزوله تعیین کرده‌اند. به طور کلی، برای هر ۲۰ تا ۳۰ بیمار در یک بخش، داشتن حداقل یک اتاق ایزوله توصیه می‌شود.

 

4. سطح خطر و ضرورت ایزوله کردن:

 • تعداد اتاق‌های ایزوله به میزان موارد حاد و نیاز به ایزوله بستگی دارد. در بخش‌هایی که سطح بحران‌های روانی بیشتر است، وجود حداقل ۲ تا ۳ اتاق ایزوله معمولاً لازم است.

 

5. طراحی بیمارستان:

 • طراحی و امکانات بیمارستان نیز نقش مهمی دارد. در بیمارستان‌هایی که به‌طور خاص برای بیماران روان‌پزشکی طراحی شده‌اند، معمولاً تعداد بیشتری اتاق ایزوله در نظر گرفته می‌شود.

 

 نتیجه‌گیری:

 • برای بخش‌های کوچک‌تر (۲۰-۳۰ بیمار): ۱ یا ۲ اتاق ایزوله کافی است. • برای بخش‌های بزرگ‌تر (۳۰-۴۰ بیمار یا بیشتر): ۲ تا ۳ اتاق ایزوله توصیه می‌شود.

• تعداد دقیق اتاق‌ها بستگی به نوع بیماران و میزان بحران‌های روانی دارد. در نهایت، تعیین دقیق تعداد اتاق‌های ایزوله باید بر اساس شرایط خاص بیمارستان، نوع بیماران و سیاست‌های بهداشتی و درمانی کشور یا منطقه باشد.

 

طراحی و اجرای بخش ایزوله در بیمارستان‌های اعصاب و روان نیاز به دقت و رعایت استانداردهای خاصی دارد که باید به ایمنی، کارایی و بهبود وضعیت بیمار کمک کند. در ادامه به نکات مهم طراحی، دکوراسیون داخلی و ابعاد و اندازه‌های این بخش اشاره می‌کنم:

 

1. نکات مهم در طراحی بخش ایزوله:

 • ایمنی بیمار و پرسنل: مهم‌ترین اصل در طراحی اتاق‌های ایزوله، ایمنی است. اتاق‌ها باید طوری طراحی شوند که بیمار نتواند به خود یا دیگران آسیب برساند. تمامی تجهیزات و مصالح باید از مواد غیرخطرناک و بدون امکان استفاده به‌عنوان ابزار آسیب باشند.

 • دسترسی آسان: اتاق ایزوله باید در مکانی قرار گیرد که دسترسی پرسنل به آن آسان باشد و بتوانند در مواقع اضطراری به‌سرعت به بیمار دسترسی پیدا کنند. نزدیکی به ایستگاه پرستاری یا مراکز نظارتی دیگر بسیار مهم است.

 • نظارت مداوم: این اتاق‌ها باید به سیستم‌های نظارتی مجهز باشند تا بیمار تحت نظر قرار گیرد. استفاده از دوربین‌های مداربسته در این اتاق‌ها ضروری است، اما باید به حریم خصوصی بیمار نیز توجه شود.

 • تهویه و نور مناسب: تهویه باید به گونه‌ای باشد که هوای تازه به‌طور مداوم در جریان باشد و سیستم‌های کنترل دما وجود داشته باشد. نورپردازی باید ملایم و قابل تنظیم باشد تا تحریکات نوری بیمار را افزایش ندهد.

 • کاهش تحریکات محیطی: طراحی اتاق باید به گونه‌ای باشد که محرک‌های بیرونی (صدا، نور، و …) به حداقل برسند. استفاده از عایق‌های صوتی و نور ملایم توصیه می‌شود.

 

2. دکوراسیون داخلی اتاق ایزوله:

• سادگی و ایمنی در طراحی: دکوراسیون اتاق باید ساده و بدون هیچ‌گونه لبه‌های تیز یا وسایلی باشد که بتوانند به عنوان ابزار آسیب استفاده شوند. دیوارها، کف و سقف باید نرم و پوشیده از مواد ضدضربه باشند.

 • عدم استفاده از وسایل خطرناک: هر گونه وسیله‌ای که ممکن است به‌عنوان وسیله خودزنی یا آسیب‌رسانی به کار رود، باید از اتاق حذف شود. مثلاً هیچ دستگیره‌ای که بیمار بتواند به آن آویزان شود، نباید وجود داشته باشد.

 • دیوارها و کف نرم و مقاوم: دیوارها و کف با مواد نرم و ضدضربه پوشانده می‌شوند تا از آسیب رسیدن به بیمار جلوگیری شود. این پوشش‌ها معمولاً از جنس پلاستیک یا فوم‌های خاص هستند که امکان ضربه‌گیری دارند.

• درهای ایمن با پنجره‌های قابل کنترل: درهای اتاق‌های ایزوله معمولاً مجهز به پنجره‌های کوچک هستند تا پرسنل بتوانند وضعیت بیمار را بررسی کنند. این پنجره‌ها باید دارای شیشه‌های مقاوم و ایمن باشند.

 • نورپردازی ملایم: نور باید قابل تنظیم باشد و از نورهای شدید و تیز اجتناب شود. سیستم نورپردازی باید طوری طراحی شود که بیمار نتواند به تجهیزات آن دسترسی پیدا کند.

 • عدم استفاده از اشیاء و تزیینات: در اتاق ایزوله هیچ‌گونه وسایل تزئینی یا تجهیزات اضافی نباید وجود داشته باشد. طراحی باید مینیمال و ایمن باشد.

 

3. ابعاد و اندازه‌های طراحی اتاق ایزوله:

 • اندازه استاندارد اتاق ایزوله: به طور معمول، اتاق‌های ایزوله بین 7 تا 12 متر مربع فضا دارند. این اندازه به‌گونه‌ای است که فضای کافی برای حرکت بیمار فراهم باشد ولی در عین حال محیط کوچکی برای کاهش تحریکات ایجاد کند.

 • ارتفاع سقف: ارتفاع سقف نباید بیش از اندازه بلند باشد تا بیمار نتواند از آن برای آسیب به خود استفاده کند. به طور معمول، ارتفاع سقف حدود 2.5 تا 3 متر در نظر گرفته می‌شود.

 • حداقل فضا برای حرکت: باید فضای کافی برای حرکت و جابجایی بیمار وجود داشته باشد، اما نه به اندازه‌ای که بیمار احساس سردرگمی یا فشار کند.

 • فضای کافی برای تجهیزات نظارتی: در کنار فضای داخلی اتاق، باید مکانی برای نصب تجهیزات نظارتی (مانند دوربین‌ها) در نظر گرفته شود.

 

4. سایر ویژگی‌های مهم طراحی:

 • دسترسی سریع برای تیم پزشکی: طراحی باید به گونه‌ای باشد که پرستاران و پزشکان به‌سرعت و بدون تاخیر به اتاق دسترسی پیدا کنند.

 • سیستم‌های هشدار و اضطراری: اتاق باید مجهز به سیستم‌های هشدار باشد تا در صورت وقوع شرایط اضطراری، پرسنل سریعاً اطلاع یابند.

 • کنترل دما: دمای اتاق باید قابل تنظیم باشد تا بیمار در دمای مناسبی قرار گیرد و احساس راحتی کند.

 

طراحی اتاق ایزوله باید به‌گونه‌ای باشد که علاوه بر تأمین ایمنی بیمار، فضایی آرام و کم‌تحریک فراهم کند تا بیمار به بهبودی دست یابد. رعایت اصول ایمنی، استفاده از مواد ضدضربه و نرم، تهویه مناسب، و نورپردازی ملایم از موارد حیاتی در این نوع طراحی هستند. توجه به این نکات در دکوراسیون و اندازه اتاق ایزوله به بهبود وضعیت بیماران روان‌پزشکی کمک شایانی می‌کند.

 

ارتباط فضایی بخش ایزوله اعصاب و روان

ارتباط فضایی بخش ایزوله اعصاب و روان به چیدمان فضاها و نحوه ارتباط آن‌ها با یکدیگر اشاره دارد که برای کارایی بهتر، ایمنی، و راحتی بیماران و کادر درمانی طراحی می‌شود. در طراحی این بخش، جریان کاری روان و دسترسی سریع به امکانات ضروری از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه، به نکات کلیدی درباره ارتباط فضایی این بخش پرداخته شده است:

 

1. موقعیت اتاق‌های ایزوله نسبت به سایر بخش‌ها:

 • نزدیکی به ایستگاه پرستاری: اتاق‌های ایزوله باید در نزدیکی ایستگاه پرستاری یا اتاق نظارت قرار گیرند تا پرستاران بتوانند به‌طور مداوم بیماران را زیر نظر داشته باشند و در صورت بروز مشکل سریعاً مداخله کنند.

 • دسترسی آسان به پزشکان و تیم درمانی: این بخش باید به اتاق پزشکان و اتاق مشاوره نزدیک باشد تا در مواقع لزوم پزشکان بتوانند به سرعت در محل حضور یابند.

 • دسترسی مستقیم به تجهیزات اضطراری: اتاق‌های ایزوله باید به تجهیزات اضطراری، مانند اتاق دارو، به سرعت دسترسی داشته باشند. این امر در شرایط بحران اهمیت زیادی دارد.

 

2. جداسازی فضاها برای کاهش تحریکات:

 • قرارگیری در بخش‌های کم‌رفت‌و‌آمد: اتاق‌های ایزوله باید در بخشی از بیمارستان یا بخش روان‌پزشکی قرار گیرند که از شلوغی و تردد عمومی دور باشند تا تحریکات محیطی به حداقل برسد.

 • ایزولاسیون از دیگر بخش‌های بیمارستان: برای کاهش خطر تحریک بیماران، این بخش معمولاً از سایر بخش‌ها جدا می‌شود. این جداسازی می‌تواند از طریق دیوارهای عایق صدا یا مسیرهای جداگانه باشد.

 

3. اتاق نظارت و کنترل:

 • اتاق‌های نظارت: باید یک اتاق یا محلی وجود داشته باشد که تیم درمانی بتواند به‌صورت مداوم بر بیماران داخل اتاق‌های ایزوله نظارت کند. این اتاق نظارت باید به‌طور مستقیم به اتاق‌های ایزوله مشرف باشد و از طریق دوربین‌های مداربسته نیز کنترل شود.

 

4. ارتباط فضایی با فضاهای درمانی و حمایتی:

 • دسترسی به اتاق‌های درمانی: بیماران بخش ایزوله باید به فضاهای درمانی مانند اتاق جلسات گروه‌درمانی یا مشاوره دسترسی داشته باشند. اگر چه این بیماران ممکن است به‌طور موقت از محیط عمومی جدا شده باشند، اما باید امکان بازگشت به درمان‌های حمایتی وجود داشته باشد.

 • دسترسی به اتاق‌های آرام‌سازی (De-escalation Rooms) : در برخی از طراحی‌ها، اتاق‌های آرام‌سازی به‌عنوان یک فضای واسط بین اتاق‌های عمومی و اتاق‌های ایزوله در نظر گرفته می‌شوند. این فضاها به بیماران کمک می‌کنند تا پیش از ورود به ایزولاسیون کامل، آرامش پیدا کنند.

 

5. ارتباط با سایر بخش‌های مراقبتی:

 • دسترسی سریع به اورژانس: این بخش باید طوری طراحی شود که در صورت وخامت حال بیمار، امکان انتقال سریع وی به بخش اورژانس یا اتاق احیا وجود داشته باشد. مسیرهای مستقیم و آسان برای این منظور باید در نظر گرفته شود.

 • نزدیکی به بخش دارو: پرسنل درمانی باید به داروها و تجهیزات پزشکی به‌سرعت دسترسی داشته باشند. بنابراین، بخش ایزوله باید به اتاق دارو و تجهیزات پزشکی نزدیک باشد.

 

6. جریان حرکت بیمار و کادر درمان:

 • ورود و خروج کنترل‌شده: ورودی به اتاق‌های ایزوله باید محدود و کنترل‌شده باشد. دسترسی به این اتاق‌ها تنها برای پرسنل مجاز و خانواده‌هایی که با اجازه پزشک وارد می‌شوند، باید امکان‌پذیر باشد.

 • مسیرهای مشخص برای حمل و نقل بیمار: بیمارانی که نیاز به ایزوله شدن دارند، ممکن است نیاز به حمل با ویلچر یا برانکارد داشته باشند. بنابراین، مسیرهایی برای انتقال آسان و سریع بیماران باید طراحی شود.

 

7. ارتباط فضایی با بخش‌های پشتیبانی:

 • اتاق‌های استراحت پرسنل: پرسنلی که در بخش ایزوله فعالیت می‌کنند باید به یک فضای استراحت و بازیابی انرژی دسترسی داشته باشند. این اتاق‌ها معمولاً باید در نزدیکی بخش ایزوله قرار گیرند.

 • دسترسی به بخش‌های اداری و پشتیبانی: کارکنان بخش ایزوله ممکن است نیاز به همکاری با تیم‌های اداری، مددکاران اجتماعی، یا روان‌شناسان داشته باشند. این بخش‌ها نیز باید به‌صورت فضایی نزدیک به هم قرار گیرند.

 

8. ارتباط فضایی با محیط بیرونی:

 • ایزوله کردن از محیط بیرونی: اتاق‌های ایزوله نباید به فضاهای باز مانند باغ یا حیاط دسترسی مستقیم داشته باشند تا بیمار نتواند از کنترل خارج شود. این ارتباط باید کاملاً کنترل شده باشد.

 • سیستم‌های امنیتی: درهای خروجی باید دارای قفل‌های ایمن و کنترل‌شده باشند تا از فرار یا خروج غیرمجاز بیمار جلوگیری شود.

 

9. ارتباط با فضاهای عمومی:

 • محدودیت دسترسی عمومی: بخش ایزوله نباید به‌طور مستقیم با فضاهای عمومی بیمارستان مانند لابی یا راهروهای اصلی در ارتباط باشد. باید مسیرهای جداگانه برای تردد عمومی و پرسنل طراحی شود تا از تحریک بیماران جلوگیری شود.

 

ارتباط فضایی بخش ایزوله اعصاب و روان باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ایمنی بیمار و پرسنل تضمین شود، دسترسی به امکانات و پرسنل درمانی سریع و راحت باشد، و در عین حال محیطی کم‌تحریک و آرامش‌بخش برای بیمار فراهم شود. توجه به مواردی چون نزدیکی به ایستگاه پرستاری، جداسازی از محیط‌های شلوغ، و ایجاد دسترسی سریع به فضاهای درمانی و اورژانس از نکات کلیدی در این طراحی هستند.