بخش بستری بیمارستان (Inpatient Ward) یکی از مهم‌ترین بخش‌های بیمارستان است که برای اقامت و مراقبت از بیمارانی که نیاز به درمان طولانی‌مدت دارند یا پس از عمل جراحی به نظارت پزشکی نیازمند هستند، طراحی می‌شود. طراحی مناسب این بخش باید به گونه‌ای باشد که بهبودی بیماران را تسریع کند و در عین حال نیازهای پرسنل پزشکی و مراقبتی را تسهیل نماید.
اجزای اصلی بخش بستری بیمارستان:
اتاق‌های بستری بیماران
اتاق‌های خصوصی:
این اتاق‌ها برای بیمارانی طراحی می‌شود که نیاز به مراقبت شخصی و خصوصی دارند. این نوع اتاق‌ها بیشتر در بیمارستان‌های خصوصی یا بخش‌های VIP استفاده می‌شود.
اتاق‌های نیمه‌خصوصی یا چندتخته:
اتاق‌هایی با دو یا چند تخت که معمولاً برای بیماران عمومی استفاده می‌شود. هر تخت باید دارای حریم خصوصی نسبی، پرده‌ها یا دیوارهای جداکننده باشد تا بیماران احساس راحتی کنند.
اتاق‌های ایزوله:
این اتاق‌ها برای بیماران با شرایط خاص (مانند بیماران با سیستم ایمنی ضعیف یا عفونت‌های واگیردار) طراحی شده‌اند. این اتاق‌ها باید دارای سیستم تهویه مستقل و محیط کنترل شده برای جلوگیری از انتقال عفونت باشند.
ایستگاه پرستاری
این ایستگاه باید به گونه‌ای طراحی شود که پرستاران دسترسی آسان و دید مستقیم به اتاق‌های بیماران داشته باشند.
ایستگاه پرستاری باید مجهز به سیستم‌های ارتباطی و نظارتی باشد تا پرستاران بتوانند وضعیت بیماران را به صورت پیوسته مانیتور کنند.
سرویس‌های بهداشتی
هر اتاق بستری (به خصوص اتاق‌های خصوصی) باید به سرویس بهداشتی مستقل مجهز باشد.
در اتاق‌های چندتخته، سرویس‌های بهداشتی مشترک در نزدیکی اتاق‌ها طراحی می‌شوند.
سرویس‌ها باید دارای دسترسی آسان برای بیماران با معلولیت‌های جسمی باشند و به استانداردهای بهداشتی و ضدعفونی توجه ویژه‌ای شود.
فضای نگهداری تجهیزات و داروها
در نزدیکی ایستگاه پرستاری یا داخل بخش، باید فضایی برای ذخیره تجهیزات پزشکی و داروهای مورد نیاز وجود داشته باشد. این فضا باید دارای سیستم ایمنی برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز باشد.
اتاق معاینه و درمان داخل بخش
در بخش بستری، ممکن است اتاق‌هایی برای انجام معاینات سریع یا درمان‌های موقت بیماران در نظر گرفته شود تا نیازی به انتقال بیمار به بخش‌های دیگر نباشد.
فضای استراحت و ملاقات
برای راحتی بیماران و همراهان آن‌ها، فضایی برای ملاقات و استراحت همراهان بیمار باید در نزدیکی اتاق‌ها طراحی شود. این فضاها معمولاً به صندلی‌های راحت، تهویه مناسب و حتی بعضاً امکاناتی مانند اینترنت وای‌فای مجهز هستند.
اتاق استراحت پرسنل
پرستاران و کادر درمان نیاز به فضایی برای استراحت و رفع خستگی دارند. این اتاق باید در نزدیکی ایستگاه پرستاری طراحی شود و امکاناتی مانند صندلی‌های راحت، آشپزخانه کوچک و سرویس بهداشتی داشته باشد.
سیستم تهویه، گرمایش و سرمایش
تهویه مطبوع و کنترل دما برای حفظ راحتی و جلوگیری از انتقال عفونت ضروری است. هر اتاق بستری باید دارای سیستم‌های تهویه مطبوع مجزا باشد تا بتوان دمای مناسب برای هر بیمار را تنظیم کرد.
اصول طراحی بخش بستری بیمارستان:
- راحتی و آرامش بیمار:
طراحی اتاق‌های بستری باید به گونه‌ای باشد که بیماران در آن احساس راحتی و آرامش کنند. استفاده از رنگ‌های آرامش‌بخش، نور طبیعی و مبلمان راحت از عوامل مهم هستند.
- حریم خصوصی:
حتی در اتاق‌های چندتخته، باید حریم خصوصی بیماران با استفاده از پرده‌ها یا دیوارهای جداکننده حفظ شود.
- دسترسی آسان به پرستاران و تجهیزات:
طراحی فضاها باید به گونه‌ای باشد که پرستاران بتوانند به سرعت به بیماران دسترسی پیدا کنند و تجهیزات پزشکی در دسترس و آماده استفاده باشد.
- کنترل عفونت:
بخش بستری باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ریسک انتقال عفونت به حداقل برسد. استفاده از مصالح قابل شست‌وشو، سیستم‌های تهویه مناسب و رعایت فاصله‌های استاندارد بین تخت‌ها از جمله اصول مهم است.
- نورپردازی مناسب:
استفاده از نور طبیعی در طول روز و نورهای ملایم در شب باعث افزایش راحتی بیماران و کاهش خستگی چشم پرسنل می‌شود. همچنین، نورپردازی باید قابلیت تنظیم برای شرایط مختلف (مانند معاینه یا استراحت بیمار) را داشته باشد.
- ایمنی و سهولت در حرکت:
طراحی باید به گونه‌ای باشد که بیماران به راحتی بتوانند در بخش حرکت کنند، به‌خصوص بیماران با محدودیت‌های جسمی. همچنین، اتاق‌ها و راهروها باید عاری از موانع باشند و از علائم راهنمایی مناسب استفاده شود.
مزایای طراحی اصولی بخش بستری:
بهبود تجربه بیمار: طراحی مناسب می‌تواند به کاهش استرس و افزایش رضایت بیماران کمک کند.
کاهش انتقال عفونت: رعایت اصول بهداشتی و کنترل عفونت، از مهم‌ترین دلایل طراحی دقیق این بخش است.
افزایش کارایی پرسنل: طراحی مناسب فضای کار پرستاران و پزشکان باعث تسهیل در انجام وظایف و افزایش سرعت واکنش در شرایط اورژانسی می‌شود.
بخش بستری بیمارستان نقشی حیاتی در فرآیند درمان و بهبود بیماران دارد و طراحی آن باید با توجه به نیازهای بیماران و کارکنان درمانی انجام شود تا به ایجاد محیطی امن و راحت برای همه کمک کند.
طراحی بخش بستری بیمارستان نیازمند رعایت الزامات خاصی است که هدف آن‌ها ایجاد محیطی ایمن، بهداشتی و کارآمد برای بیماران، کارکنان پزشکی و بازدیدکنندگان است. این الزامات شامل استانداردهای معماری، ایمنی، بهداشتی و ارگونومیک است که باید به دقت رعایت شوند.
ابعاد و استانداردهای فضایی
اندازه اتاق‌ها:
اتاق‌های بستری باید دارای ابعاد مناسب برای قرارگیری تخت بیمار، تجهیزات پزشکی و فضای حرکت برای پرسنل باشند. برای اتاق‌های یک‌تخته، مساحت باید حداقل ۱۲-۱۵ متر مربع و برای اتاق‌های چندتخته ۲۰-۲۵ متر مربع باشد.
فضای بین تخت‌ها:
در اتاق‌های چندتخته، باید فاصله کافی (حداقل ۲ متر) بین تخت‌ها برای حفظ حریم خصوصی و تسهیل حرکت کارکنان و تجهیزات وجود داشته باشد.
حریم خصوصی بیمار
پرده‌ها و دیوارهای جداکننده:
در اتاق‌های چندتخته باید از پرده‌ها یا دیوارهای سبک برای جداسازی بیماران استفاده شود تا حریم خصوصی هر بیمار حفظ شود.
اتاق‌های خصوصی:
برای بیماران با شرایط خاص، باید اتاق‌های خصوصی در نظر گرفته شود. این اتاق‌ها مخصوص بیمارانی است که نیاز به مراقبت‌های ویژه یا ایزوله دارند.
ایمنی و دسترسی آسان
دسترسی سریع به تجهیزات اورژانسی:
تجهیزات اضطراری مانند دستگاه‌های احیاء، کپسول‌های اکسیژن و داروهای حیاتی باید در دسترس سریع و آسان پرسنل باشند.
راهروهای گسترده و بدون مانع:
راهروهای بخش بستری باید به اندازه کافی عریض باشند (حداقل ۲.۴ متر) تا عبور تخت‌های بیمار، تجهیزات پزشکی و پرسنل بدون مشکل انجام شود.
دستگیره‌ها و نرده‌های دیواری:
در راهروها و داخل اتاق‌ها باید از دستگیره‌ها و نرده‌های دیواری استفاده شود تا بیماران بتوانند به راحتی حرکت کنند و از افتادن جلوگیری شود.
نورپردازی و تهویه
نور طبیعی و مصنوعی:
استفاده از نور طبیعی در اتاق‌های بستری باعث بهبود روحیه بیماران و کاهش استرس می‌شود. همچنین، نور مصنوعی باید قابلیت تنظیم داشته باشد تا برای معاینه، مطالعه یا استراحت بیمار مناسب باشد.
تهویه مطبوع و کنترل دما:
هر اتاق باید دارای سیستم تهویه مطبوع جداگانه باشد تا دمای اتاق قابل تنظیم باشد و هوای تازه و سالم وارد فضا شود. سیستم تهویه باید برای کنترل عفونت و جلوگیری از انتقال بیماری‌های هوابرد به دقت طراحی شود.
کنترل عفونت
مواد و پوشش‌های بهداشتی:
دیوارها، کف و سقف باید از موادی ساخته شوند که به راحتی قابل شستشو و ضدعفونی باشند. از مواد مقاوم در برابر رطوبت و مواد شیمیایی استفاده شود.
سیستم‌های تهویه ایزوله:
در اتاق‌های ایزوله، سیستم تهویه باید به گونه‌ای باشد که از ورود و خروج آلودگی‌های هوایی جلوگیری کند. اتاق‌های ایزوله نیازمند فشار منفی یا مثبت بسته به نوع بیمار هستند.
سرویس‌های بهداشتی و امکانات رفاهی
سرویس بهداشتی در هر اتاق:
هر اتاق بستری باید دارای سرویس بهداشتی مجزا باشد. سرویس‌ها باید به صورت ارگونومیک طراحی شوند تا بیماران با شرایط جسمی خاص نیز به راحتی از آن‌ها استفاده کنند.
حمام قابل دسترس برای بیماران:
حمام‌های بخش بستری باید به صورت ویژه برای بیماران دارای مشکلات حرکتی طراحی شده باشند و دارای صندلی‌ها و دستگیره‌های مناسب برای کمک به حرکت بیمار باشند
.
سیستم‌های ارتباطی و نظارتی
سیستم فراخوان پرستار:
هر تخت باید دارای سیستم فراخوان پرستار باشد تا بیمار بتواند در صورت نیاز به سرعت پرستاران را مطلع کند. این سیستم باید ساده و قابل استفاده برای تمامی بیماران باشد.
سیستم نظارت و مانیتورینگ:
سیستم‌های مانیتورینگ ویدیویی و علائم حیاتی در اتاق‌های بستری و به‌ویژه در بخش‌های مراقبت ویژه باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که پرسنل به صورت دائمی وضعیت بیماران را کنترل کنند.
مبلمان و تجهیزات داخلی
تخت‌های بیمار قابل تنظیم:
تخت‌های بیمار باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که قابلیت تنظیم برای وضعیت‌های مختلف (خوابیده، نیمه‌نشسته) را داشته باشند. این تخت‌ها باید ارگونومیک و راحت باشند.
صندلی و مبلمان برای همراهان:
باید فضای کافی برای همراهان بیمار در نظر گرفته شود تا در کنار بیمار خود باشند. صندلی‌ها باید راحت و قابل تنظیم باشند.
دسترسی و مسیرهای انتقال
دسترسی آسان به سایر بخش‌های بیمارستان:
بخش بستری باید به سایر بخش‌های حیاتی بیمارستان مانند اتاق عمل، اورژانس و بخش مراقبت‌های ویژه به سرعت و بدون موانع دسترسی داشته باشد.
ورود و خروج ایمن:
برای جابجایی ایمن بیماران، مسیرهای دسترسی از بخش بستری به بخش‌های دیگر باید به گونه‌ای طراحی شود که حوادث احتمالی مانند برخورد با موانع یا افتادن به حداقل برسد.
طراحی پایدار و انرژی‌کارا
بهره‌وری انرژی:
استفاده از مصالح و سیستم‌های انرژی‌کارا در طراحی بخش بستری باعث کاهش هزینه‌های بهره‌برداری و حفظ محیط زیست می‌شود. استفاده از پنجره‌های دوجداره و سیستم‌های تهویه مطبوع با مصرف انرژی پایین از موارد مهم است.
استفاده از نور طبیعی:
به منظور کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت فضای داخلی، طراحی باید به گونه‌ای باشد که از نور طبیعی به حداکثر استفاده شود.
راحتی روانی و استرس‌زدایی
فضاهای آرامش‌بخش و طبیعت‌محور:
طراحی داخلی اتاق‌ها باید از رنگ‌های آرامش‌بخش، نور طبیعی و دید به فضاهای سبز و طبیعت برای کاهش استرس بیماران استفاده کند.
کاهش سر و صدا:
طراحی باید به گونه‌ای باشد که سر و صدای محیطی (مانند صدای تجهیزات پزشکی، پرسنل و دیگر بیماران) به حداقل برسد. استفاده از مصالح جذب صدا و طراحی عایق‌بندی صوتی مهم است.
این الزامات به ایجاد فضایی کمک می‌کند که هم راحتی و رفاه بیمار و هم کارایی و ایمنی پرسنل درمانی را تضمین می‌کند. رعایت دقیق این نکات می‌تواند باعث ارتقاء کیفیت مراقبت و بهبود نتایج درمانی بیماران در بیمارستان‌ها شود.
ضوابط طراحی بخش بستری بیمارستان بر اساس استانداردهای معماری، بهداشتی و عملکردی، به منظور ایجاد فضایی ایمن، کارآمد و راحت برای بیماران، کارکنان و همراهان تدوین می‌شوند. این ضوابط باید به گونه‌ای باشند که نیازهای فیزیکی، روانی و درمانی بیماران را برآورده کرده و در عین حال امکانات مناسبی برای پرسنل فراهم کنند.
ابعاد و فضای فیزیکی
مساحت اتاق بستری:
برای اتاق‌های یک تخته مساحت حداقل 12-15 متر مربع و برای اتاق‌های چندتخته (دو یا سه تخته) مساحت 20-25 متر مربع پیشنهاد می‌شود.
فضای اطراف تخت:
هر تخت باید دارای حداقل ۱.۲ متر فضای آزاد در اطراف باشد تا دسترسی آسان برای پرسنل و تجهیزات پزشکی ممکن باشد.
ارتفاع سقف:
حداقل ارتفاع سقف اتاق‌های بستری ۲.۷ متر است. ارتفاع بیشتر می‌تواند به ایجاد حس فضا و جلوگیری از ایجاد احساس خفگی در بیماران کمک کند.
چیدمان و دسترسی‌ها
دسترسی به اتاق‌ها:
اتاق‌های بستری باید در نزدیکی ایستگاه پرستاری و سرویس‌های بهداشتی طراحی شوند تا پرسنل به سرعت به نیازهای بیماران پاسخ دهند.
راهروهای دسترسی:
عرض راهروها باید حداقل 2.4 متر باشد تا امکان جابجایی راحت بیماران با ویلچر یا تخت‌های بیمار فراهم شود.
ایزوله بودن اتاق‌ها:
برای بیمارانی که نیاز به ایزولاسیون دارند (مانند بیماران مبتلا به عفونت‌های خطرناک)، اتاق‌های جداگانه با سیستم تهویه مستقل و با فشار مثبت یا منفی طراحی شود.
سیستم‌های تهویه و کنترل عفونت
سیستم تهویه:
تهویه مطبوع برای اتاق‌های بستری باید به گونه‌ای باشد که جریان هوای تازه به طور پیوسته در اتاق‌ها برقرار باشد. همچنین باید از تهویه مکانیکی برای اتاق‌های ایزوله استفاده شود تا از انتقال آلودگی‌های هوایی جلوگیری شود.
استفاده از مصالح ضدعفونی:
دیوارها و کف‌ها باید از مصالحی ساخته شوند که به راحتی قابل شستشو و ضدعفونی باشند. استفاده از کاشی‌های بهداشتی یا پوشش‌های آنتی‌باکتریال در کف و دیوارها ضروری است.
سرویس‌های بهداشتی و حمام
سرویس‌های بهداشتی مستقل برای هر اتاق:
هر اتاق بستری باید دارای سرویس بهداشتی مستقل باشد. سرویس‌ها باید قابلیت دسترسی آسان برای بیماران دارای محدودیت‌های حرکتی را داشته باشند و شامل دستگیره‌های کمکی و صندلی‌های تاشو باشند.
سرویس‌های مشترک:
در بخش‌های عمومی و برای اتاق‌های چند تخته، سرویس‌های بهداشتی باید در فاصله‌ای نزدیک و با امکانات مشابه در دسترس بیماران باشد.
نورپردازی
نور طبیعی:
هر اتاق باید دارای پنجره‌هایی با دید به بیرون باشد تا نور طبیعی وارد اتاق شود. این امر باعث بهبود روحیه بیماران و کمک به تنظیم چرخه خواب می‌شود.
نور مصنوعی:
سیستم روشنایی اتاق‌ها باید قابل تنظیم باشد تا هم برای کارهای دقیق پزشکی مناسب باشد و هم در ساعات استراحت بیماران، نوری ملایم و آرامش‌بخش فراهم شود.
مبلمان و تجهیزات
تخت‌های قابل تنظیم:
هر تخت بیمار باید قابل تنظیم باشد تا بیمار بتواند به راحتی در موقعیت‌های مختلف استراحت کند. تخت‌ها باید مجهز به قابلیت‌های تنظیم ارتفاع، شیب و حالت خوابیده باشند.
مبلمان همراهان:
در هر اتاق باید فضایی برای همراهان بیمار در نظر گرفته شود. این فضا شامل صندلی‌های راحت یا کاناپه‌های تاشو برای استراحت همراهان است.
کمد و فضاهای ذخیره‌سازی:
هر اتاق باید دارای کمد و فضاهای ذخیره‌سازی مناسب برای وسایل شخصی بیماران و همراهان باشد.
حریم خصوصی و راحتی
استفاده از پرده‌ها و پارتیشن‌ها:
در اتاق‌های چندتخته باید از پرده‌ها یا پارتیشن‌های جداکننده استفاده شود تا حریم خصوصی هر بیمار حفظ شود.
عایق صوتی:
اتاق‌های بستری باید دارای عایق صوتی مناسب باشند تا از ورود صدای خارجی و ایجاد مزاحمت برای بیماران جلوگیری شود.
سیستم‌های ارتباطی و ایمنی
سیستم فراخوان پرستار:
هر تخت بیمار باید مجهز به سیستم فراخوان پرستار باشد تا بیمار در مواقع نیاز بتواند به سرعت پرستاران را فراخوانی کند.
سیستم‌های نظارتی:
بخش بستری باید به دوربین‌های مداربسته برای نظارت بر ایمنی بیماران و پرسنل مجهز باشد، البته بدون نقض حریم خصوصی بیماران.
سیستم هشدار آتش و ایمنی:
تجهیزات هشدار آتش، کپسول‌های آتش‌نشانی و خروجی‌های اضطراری در بخش بستری باید به صورت استاندارد طراحی و اجرا شوند.
بهداشت و ایمنی
کنترل عفونت:
طراحی فضاهای بستری باید به گونه‌ای باشد که خطر انتقال عفونت‌ها به حداقل برسد. استفاده از سیستم‌های تهویه مناسب، رعایت فاصله‌های استاندارد بین تخت‌ها و استفاده از مصالح ضدعفونی از موارد کلیدی هستند.
مواد قابل شستشو:
دیوارها، کف و تجهیزات باید از موادی ساخته شوند که به راحتی ضدعفونی و شستشو شوند.
دسترسی و تناسب با نیازهای ویژه
دسترسی برای افراد دارای معلولیت:
تمامی مسیرها، اتاق‌ها و سرویس‌های بهداشتی باید برای بیماران با نیازهای خاص (مانند افراد دارای معلولیت یا مشکلات حرکتی) دسترس‌پذیر باشند. رمپ‌ها، دستگیره‌ها و آسانسورهای مناسب باید در نظر گرفته شود.
تناسب با فرهنگ و نیازهای بیمار:
طراحی فضاها باید با در نظر گرفتن نیازهای فرهنگی و اجتماعی بیماران باشد. این امر شامل در نظر گرفتن فضاهای مناسب برای ملاقات و استراحت همراهان نیز می‌شود.
فضاهای استراحت کارکنان
اتاق استراحت پرسنل:
باید فضاهای مناسبی برای استراحت پرسنل درمانی و پرستاری در نظر گرفته شود. این فضاها باید دارای امکانات رفاهی مانند صندلی‌های راحت، تهویه مناسب و سرویس بهداشتی باشد.
طراحی پایدار و بهره‌وری انرژی
مصالح کم‌مصرف:
استفاده از مصالح ساختمانی کم‌مصرف و با کیفیت که بتوانند بهره‌وری انرژی را افزایش دهند و هزینه‌های عملیاتی بیمارستان را کاهش دهند، ضروری است.
سیستم‌های گرمایش و سرمایش بهینه:
استفاده از سیستم‌های گرمایش و سرمایش مدرن که به صورت بهینه کار کنند و مصرف انرژی را به حداقل برسانند از مهم‌ترین موارد در طراحی پایدار است.
رعایت استانداردهای بین‌المللی
طراحی بخش بستری بیمارستان باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند FGI (Guidelines for Design and Construction of Health Care Facilities) و WHO باشد. این استانداردها به بهینه‌سازی فضای درمانی و ایجاد محیطی مناسب برای مراقبت از بیماران کمک می‌کنند.
این ضوابط به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بهبود کیفیت خدمات درمانی و راحتی بیماران و پرسنل بیمارستان را تضمین کنند و به کاهش استرس و افزایش رضایت بیماران منجر شوند.
اندازه بیمارستان
بیمارستان‌ها معمولاً به سه دسته کلی از نظر اندازه تقسیم می‌شوند:
بیمارستان‌های کوچک (تا 100 تخت):
بیمارستان‌های کوچک معمولاً در مناطق روستایی یا شهرهای کوچک فعالیت می‌کنند و خدمات درمانی عمومی را ارائه می‌دهند. این بیمارستان‌ها دارای بخش‌های محدود بستری، جراحی‌های ساده و خدمات اورژانس هستند.
بیمارستان‌های متوسط (100 تا 300 تخت):
بیمارستان‌های متوسط معمولاً در شهرهای متوسط قرار دارند و طیف گسترده‌تری از خدمات درمانی را ارائه می‌دهند. بخش‌های تخصصی مانند مراقبت‌های ویژه (ICU)، جراحی‌های پیشرفته و درمان‌های تخصصی در این بیمارستان‌ها موجود است.
بیمارستان‌های بزرگ (بیش از 300 تخت):
بیمارستان‌های بزرگ اغلب در شهرهای بزرگ یا مراکز استان‌ها قرار دارند و خدمات پزشکی جامع و فوق‌تخصصی ارائه می‌دهند. این بیمارستان‌ها بخش‌های مختلفی مانند جراحی قلب، نورولوژی، انکولوژی و دیگر تخصص‌ها را دارا هستند.
نوع خدمات درمانی
تعداد تخت‌ها به نوع خدمات ارائه‌شده نیز بستگی دارد:
بیمارستان‌های عمومی:
بیمارستان‌های عمومی که خدمات متنوعی مانند داخلی، جراحی، زنان و زایمان، اطفال، و غیره ارائه می‌دهند، معمولاً نیاز به تعداد بیشتری تخت بستری دارند.
بیمارستان‌های تخصصی:
بیمارستان‌های تخصصی مانند بیمارستان‌های قلب، چشم‌پزشکی یا ارتوپدی، بسته به نیازهای خاص بیماران خود، تعداد خاصی از تخت‌های بستری را دارند. برای مثال، بیمارستان‌های قلب ممکن است نیاز به تعداد بیشتری تخت ICU و مراقبت‌های ویژه داشته باشند.
جمعیت منطقه و میزان تقاضا
تعداد تخت‌های بستری به جمعیت منطقه‌ای که بیمارستان در آن قرار دارد و همچنین میزان تقاضا برای خدمات درمانی بستگی دارد:
جمعیت منطقه:
مناطق پرجمعیت به تخت‌های بیشتری نیاز دارند، در حالی که در مناطق کم‌جمعیت بیمارستان‌ها معمولاً با تعداد کمتری تخت فعالیت می‌کنند.
نوع بیماران:
بیمارستان‌هایی که به جمعیت سالمندتر یا بیمارانی با بیماری‌های مزمن خدمات ارائه می‌دهند، ممکن است نیاز به تعداد بیشتری تخت داشته باشند.
استانداردهای بین‌المللی و ملی
برخی استانداردهای بین‌المللی و ملی وجود دارد که به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، تعداد خاصی از تخت‌های بستری را پیشنهاد می‌کنند:
استانداردهای WHO:
سازمان جهانی بهداشت (WHO) پیشنهاد می‌کند که تعداد تخت‌های بستری به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت باید بین ۲ تا ۴ تخت باشد، بسته به شرایط منطقه و سطح خدمات بهداشتی.
استانداردهای داخلی (مثلاً در ایران):
در ایران بر اساس نوع بیمارستان و جمعیت منطقه، معمولاً استانداردی حدود ۱.۵ تا ۳ تخت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت پیشنهاد می‌شود.
بخش‌های خاص و تخت‌های ویژه
برخی بخش‌های بیمارستان نیاز به تعداد خاصی تخت دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:
ICU (بخش مراقبت‌های ویژه)
تعداد تخت‌های ICU بستگی به میزان جراحی‌های سنگین و بیماری‌های بحرانی در بیمارستان دارد. معمولاً ۱۰ تا ۱۵ درصد کل تخت‌های بیمارستان را تخت‌های ICU تشکیل می‌دهند.
CCU (خش مراقبت‌های ویژه قلب)
برای بیمارستان‌هایی که بخش‌های تخصصی قلب دارند، حدود ۵ تا ۱۰ درصد کل تخت‌ها به CCU اختصاص دارد.
NICU (بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان)
بیمارستان‌هایی که خدمات نوزادان را ارائه می‌دهند، بسته به تعداد زایمان‌ها، به تعدادی تخت NICU نیاز دارند.
نوع بیماران (بیماران سرپایی و بستری)
درمان بیماران سرپایی:
بیمارستان‌هایی که بخش عمده‌ای از بیماران خود را به صورت سرپایی درمان می‌کنند، ممکن است به تخت‌های کمتری نیاز داشته باشند.
درمان بیماران بستری:
در بیمارستان‌هایی که بخش اعظم بیماران نیاز به بستری دارند، تعداد تخت‌های بیشتری نیاز است.
پروژه‌های توسعه‌ای
بیمارستان‌هایی که برنامه‌های توسعه‌ای دارند باید در نظر داشته باشند که با گسترش خدمات، تعداد تخت‌های بستری نیز افزایش یابد. به‌ویژه در پروژه‌های نوسازی یا احداث بیمارستان جدید، تعداد تخت‌ها باید با در نظر گرفتن روند رشد جمعیت و نیازهای آینده تعیین شود.
مثال‌هایی از نسبت تخت‌های بیمارستانی:
بیمارستان‌های عمومی: معمولاً به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، ۲ تا ۴ تخت بستری نیاز دارند.
بیمارستان‌های تخصصی: بسته به نوع تخصص، ممکن است تعداد تخت‌ها متفاوت باشد. برای مثال، بیمارستان‌های قلب به تعداد بیشتری تخت مراقبت‌های ویژه نیاز دارند.
بیمارستان‌های آموزشی: به دلیل اینکه علاوه بر خدمات درمانی، آموزش نیز در این بیمارستان‌ها انجام می‌شود، معمولاً تعداد بیشتری تخت بستری دارند.
نتیجه‌گیری:
تعداد تخت‌های بستری بستگی به اندازه، نوع خدمات، جمعیت منطقه و استانداردهای بین‌المللی و ملی دارد. برای بیمارستان‌های کوچک و متوسط، تعداد تخت‌ها بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ تخت است و برای بیمارستان‌های بزرگ تعداد تخت‌ها ممکن است به بیش از ۵۰۰ تخت نیز برسد. طراحی مناسب و برآورد دقیق تعداد تخت‌ها به بهبود کارایی بیمارستان و ارائه خدمات بهتر به بیماران کمک می‌کند.
بخش بستری بیمارستان یکی از کلیدی‌ترین قسمت‌های هر بیمارستان است که به طور مستقیم بر روی کیفیت مراقبت و رفاه بیماران تأثیر می‌گذارد. طراحی این بخش باید بر اساس الزامات استانداردهای بهداشتی، اصول ارگونومی و نیازهای درمانی بیماران انجام شود تا فضایی ایمن، راحت و کارآمد برای بیماران، پرسنل و همراهان فراهم گردد. رعایت نکات مربوط به تهویه، نورپردازی، کنترل عفونت، حریم خصوصی بیماران و تسهیلات رفاهی، از جمله عوامل مهمی هستند که در بهبود کیفیت خدمات بستری تأثیر بسزایی دارند. همچنین، توجه به دسترسی‌پذیری برای بیماران با نیازهای خاص و طراحی پایدار با استفاده از سیستم‌های بهینه‌سازی انرژی، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش بهره‌وری بیمارستان دارد.
شرکت اسپو به عنوان یک شرکت تخصصی در زمینه طراحی و اجرای فضاهای درمانی و بیمارستانی، با بهره‌گیری از تیم‌های حرفه‌ای و مجرب، پروژه‌های متعددی در این زمینه انجام داده است. این شرکت با تمرکز بر بهبود فضاهای درمانی، از مراحل ابتدایی طراحی تا اجرای کامل پروژه‌ها فعالیت می‌کند. تعهد این شرکت به رعایت استانداردهای جهانی و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا، آن را به یکی از پیشگامان طراحی بیمارستان و فضاهای درمانی تبدیل کرده است.